دین شناسی علمی :: فیشــــــنگار

دین شناسی علمی

اصولا اگر دیندار با روش علمی و با نظر اُبژکتیو به اعتقادات دینی خود بنگرد، باید نسبت به آنها موضع بیطرف داشته باشد و لاجرم خود را از دایره دین بیرون قرار دهد و به جای دینداری دین شناسی کند و البته که دین شناسی غیر از دینداری است و خلط و اشتباه میان این دو، مایه پریشانی و اضطراب در فکر و عمل می‌شود. (داوری اردکانی. ص: 111)

+ یاد شخصیت «خشی» در رمان بیوتن افتادم

۴ حاضری

دکتر رضا داوری اردکانی علم و دین

۲۷ نظر

برباد رفته
۲۷ آذر ۹۶، ۰۹:۲۱
سلام
عالی بود و زیبا و کامل
ممنون

پاسخ :
سلام علیکم

ممنون از شما :)

معصومه
۲۷ آذر ۹۶، ۰۹:۲۲
استاد حضور ما رو بزن بریم. :D

پاسخ :
یعنی میخواد بگه نمیشه نسبت به دین موضع بیطرف داشت؟ :)

اینو جواب بده بعد برو :)))

OVe هستم
۲۷ آذر ۹۶، ۰۹:۴۰
ابژکتیو چیست؟!

به معنای بیرونی و شهودی می باشد، در فلسفه پدیدار شناختی به امر بیرونی یا Objective (ابژه) گفته می شود که یک امر عینی است. در مقابل آن واژه ی سوبژکتیو است که امر درونی اشاره میکند.

ینی برو حال کن :)))

پاسخ :
ضمیمه ی خوبی بود.

انصافا دمت گرم :))

ن. .ا
۲۷ آذر ۹۶، ۰۹:۴۵
سینه را درد دیر پیوندیست

راز دیرین نگفته ام، چندیست

بغضی از دیر در گلو دارم

گفتن رازی آرزو دارم:

آآآآآآآآی "بیطرفی" ای دروغ بزرگ (با اندکی تصرف در شعر)

بنده به استاد اردکانی این نقد رو وارد میکنم که میتونسته در انتخاب واژه دقت بیشتری بخرج بده...

اساسا بیطرفی ممکن نیست... من واژه رهایی یا واژه طهارت رو بیشتر میپسندم...

چون حقایق دین عین رهایی و طهارته... لذا دین شناسی ممکن نیست مگر اینکه شخص به رهایی و طهارت مطلوب برسه...

اصلا دین شناسی هر شخص به اندازه رهایی و طهارت اون شخصه...

پاسخ :
سلام :)
من فکر میکردم اردکانی در مقام نقد روش برخی روشنفکرها این رو گفته!
یعنی میخواد بگه این روشه برخورد با دین درست نیست.

رویکرد اُبژکتیویعنی اصالت داشتن چیزی که عینیت دارد.

معصومه
۲۷ آذر ۹۶، ۰۹:۴۵
استاد شما میدونی من با تفسیر مخالفم.

یه خط راست بکش از دین به دیندار. اگه رسید درسته اگه نه و خواست با واسطه به چن جا سر بزنه بعد به اون طرف برسه اصلا دیگه جای بحث نداره.
ما یه مثل داریم ترجمه اش میشه "شریعت از دست رفت". روو هر چی بشه تفسیر گذاشت دیگه جای بحث نداره. شریعت اصلی از دست میره.
:D
[استاد صفر او را در لیستش درج می کند و از کلاس خارج می شود :D]

پاسخ :
فکر میکنی تفسیر باعث میشه از اصل مطلب دور بشیم؟

ن. .ا
۲۷ آذر ۹۶، ۰۹:۵۷
فقط به روشنفکرا نیست... به مذهبی های دگم هم هست...

وجه اشتراک روشنفکران دینی با دگم های مذهبی همین عدم رهایی در دین شناسی هست...

جالبه بدونی این عدم رهایی در بسیاری از فلاسفه هم دیده میشه... اصلا رسیدن به این رهایی کار هر کسی نیست...

چون فلاسفه مبناشون روی برهان و اندیشه ورزی هست... که خیلی هم خوبه... اما اگر اصل طهارت و رهایی رو از اندیشه ورزی جدا کنیم همون اندیشه و برهان مایه گمراهی و ضلالت میشه...

یعنی چیزی که قرار هست کلید باشه و گشایش ایجاد کنه... قفل میشه و میشه سد راه...

اینکه مولانا میگه پای استدلالیون چوبین بود از این جهته... یعنی استدلال یا برهان اگر در بستر طهارت یا رهایی نباشه به جای باز کردن ، قفل میکنه

پاسخ :
ایشون میگن زبان دین و علم کاملا با هم متفاوت است و...

فکر نمیکنی برداشتت در مورد طهارت و رهایی از متن «ما لا یرضا صاحبه» باشه؟ :))

معصومه
۲۷ آذر ۹۶، ۰۹:۵۸
اگر واژه تفسیر از لغت نامه حذف بشه و واژه ترجمه باقی بمونه خعلی چیزا عوض میشه.
اصول اندکن و تفاسیر بینهایت.

پاسخ :
بزرگترین مسئله ای که عرفا و فلاسفه بهش پرداختن و خواستن حلش کنن همین بوده
مسئله ی «ربط کثرت به وحدت»

رهگذر ..
۲۷ آذر ۹۶، ۱۰:۰۱
سلام

اشاره ی عالی به یک موضوع مهم.

به خصوص مقاله ی ضمیمه.

پاسخ :
سلام من سرچ کردم دیدم چنتا مقاله علمی پژوهشی درمورد رمان بیوتن نوشته شده!
برام جالب بود :) و کمی خوشایند
+ از معدود کتاباییه که دوبار خوندم

خرگوشک :)
۲۷ آذر ۹۶، ۱۰:۰۲
خیلی خوب بود

باعث شد یه بحث کوچیکی در این مورد تو خونه داشته باشیم :)

ممنون ^^

پاسخ :
نتیجه و خلاصه اش رو بگویید :)

منتظر اتفاقات خوب (حورا)
۲۷ آذر ۹۶، ۱۰:۱۰
همین هفته پیش، موضوع صحبتمون تو کلاس همین بود. استاد معتقد بودند هر کسی که می گرده تا یه توجیه علمی برای هر عمل دینیش پیدا کنه بدونید یه جای کارش می لنگه!البته جای بحث بسیار داشت.

پاسخ :
میگفت پس توجیه و انگیزه عمل چی باید باشه؟

خرگوشک :)
۲۷ آذر ۹۶، ۱۰:۱۹

خب من از مامانم خواستم که فرق دینداری با دینشناسی رو برام بگه..

بطور خلاصه گفتش که دینداری ینی اینکه به دستورات خدا و اسلام عمل کنی.. و دینشناسی ینی به شناخت دین بپردازی

خب بنظر من باید اول دین رو بشناسی تا بعد بهش عمل کنی!

بعد درمورد این گفتیم که الان آدما چقدر کم دین رو میشناسن و یا اگرم میشناسن بهش توجه نمی‌کنن..

پاسخ :
ممنون
ولی دین رو چجوری باید بشناسیم؟

** دلژین **
۲۷ آذر ۹۶، ۱۰:۲۱
بسیار موافقم

پاسخ :
سلام :)
موافقتتون معقوله

ن. .ا
۲۷ آذر ۹۶، ۱۰:۲۵
نظرم توی ترجمه باید یه مقدار فرهنگ ادبی ما رو هم در نظر داشته باشی

ابژکتیو در اصطلاح فلسفه غرب یعنی واقع گرایی در نگاه علوم تجربی... همون واقع گرایی که در عرف کوچه بازاری ما ازش صحبت میشه...

ابژکتیو یعنی واقع گرایی... پیچیده اش نکن...

آقای اردکانی میگن اگر میخواید واقع گرایانه (در مقابل تفسیر به رای) دین شناسی کنید باید بیطرف باشید...

حرفشون تا انتها درسته...

منتها من عرض کردم کلمه "بیطرف" کلمه دقیقی نیست... ایشون فیلسوفن و باید روی کلمات دقیق تر باشن... به نظرم "ما لا صاحاب ماحاب" نیست

پاسخ :
خخخخ ماحاب!

+ واقع گرایی در نگاه علوم تجربی که وارد فلسفه غرب هم شده چیزی جز حسگرایی نیست. یعنی محدود کردن علم و فهم بشر به موضوعاتی که عینیت دارد یعنی فقط موضوعات محسوس

ام شهرآشوب
۲۷ آذر ۹۶، ۱۰:۳۳
ما تو خوابگاه شاید مدتها در مورد همین موضوع بحث کردیم و به هیچ نتیجه ای هم نرسیدیم.

دوستی داشتم که اعتقاد داشت آدم نمیتونه همزمان که درمورد دین تحقیق میکنه، نمازهم بخونه و دیندار هم باشه. چون قطعا روی نتیجه گیریش تاثیر میذاره.

(البته خودش بسیار آدم معتقدی بود. ولی شبهه داشت که آخرشم حل نشد!)

پاسخ :
ما هم این جریان رو داشتیم اتفاقا :)

ن. .ا
۲۷ آذر ۹۶، ۱۰:۳۳
نقد به نگاه ابژکتیو غرب وارده...

حق با شماست...

خیلی بحثش مفصله....

پاسخ :
الان یکی از پاشنه آشیل های برخی طیف های روشنفکری داخلی هم رویکرد ابژکتیو به دینه

خرگوشک :)
۲۷ آذر ۹۶، ۱۰:۳۵

با تحقیق از عالم ها و مطالعه

و مثلا مطالعه ی تفسیرهای قرآن!

ولی ما آدما انقدر این روزا خودمونو درگیر زندگی کردیم که وقت چندانی واسه این کار نمیذاریم..

پاسخ :
کتابای شهید مطهری هم خیلی خوبه

ن. .ا
۲۷ آذر ۹۶، ۱۰:۴۴
اونها باید اول تعریفشون رو از عقل و عقلانیت درست کنن

به قول آقای دینانی : احکام صحیح تجربی رو عقل تایید میکنه و بهش رسمیت میبخشه یا از دل تجربه، عقل بیرون میاد؟ (نقل به مضمون)

باید به این سوال پاسخ دقیق بدن..

پاسخ :
دقیقا
+عقلانیت چیست

خرگوشک :)
۲۷ آذر ۹۶، ۱۰:۴۸

ممنون از معرفیشون :)

پاسخ :
از این نظر گفتم که
الان بگردی توی خونتون یکی دوتا از کتابای شهید مطهری پیدا میشه :)

خرگوشک :)
۲۷ آذر ۹۶، ۱۰:۵۹
تو خونه زندگی بعضی چن تا شهیدُ دارم ولی شهید مطهری... کتابی ازش ندارم متاسفانه!

در اولویت قرار میدم واسه خریدای بعدیم :)

پاسخ :
اون شهیدا خودشون کتابای شهید مطهری رو میخوندن :))

+بیشتر بگرد :)

ایمان
۲۷ آذر ۹۶، ۱۲:۴۴
با امکان و امتناعش کار ندارم ولی مقصود ایشون اینجا هم از علم،علوم انسانی و این چیزاس؟(دفعه ی پیش فرمودین اینطور بود.)اگر اینطوریاس با توالی فاسدش چه میکنن؟

پاسخ :
نه مقصودش علوم تجربیه فک کنم :)

پسر انسان
۲۷ آذر ۹۶، ۱۳:۵۸

دینداری علمی یعنی :

انی تارکم فیکم الثقلین کتاب الله و عترتی اهل بیتی ما ان تمسکتم بهما لن تضلوا...

وسلام :)

پاسخ :
سلام :) ارادت

ایمان
۲۷ آذر ۹۶، ۱۶:۰۴
با این فرض البته باز هم باید از نماینده ی هوسرل و هایدگر در ایران با این تعریفش از روش علمی چنتا سوال کرد.

نخست اینکه هایدگر بدون هرمنوتیک رو دقیقا چطور تصور میکنن و اصلا هایدگر بدون هرمنوتیکش رو چطور براش امکان تصور قائلن؟!

دیگر اینکه روش ایشون در برخورد با مدرنیته هم از همین برخورد بی پیش داوری،ارزش گذاری و اینا اومد یا ما باید این میزان از پیش انگاره ی هایدگری(اون هم هایدگر فردید(ره))رو ازش چشم بپوشیم یا اینکه روش ایشون هم چون هایدگری و ایناس روش علمی نیس؟!

پس از این اینکه "افلا ینظرون الى الابل کیف خلقت و الی السماء کیف رفعت و الى الارض کیف سطحت"و این سخن اگر مقصود از علم رو زیست شناسی(مثال و مصداقی از علوم تجربی و آزمایشگاهی)میدونن دقیقا چه ربطی به هم دارن؟!

و در پایان اینکه با توجه به تاریخ،این حرفا وهن علم و دین و اصلا خودش غرب زدگی از نوع مقدس نماش(ترسا زدگی)نیس؟!

ابژه و سوژه رو هم باید زد.

yasna sadat
۲۷ آذر ۹۶، ۱۸:۱۷
واقعا هم دین داری و دین شناسی دو تا معقوله کاملا متفاوته...

پاسخ :
از چه نظر متفاوته؟

حامد خواجه
۲۷ آذر ۹۶، ۲۰:۲۶
متن استاد داوری فوق العاده است اما کیه که بتونه بفهمدش ... باید تمام کتاب را ویا حتی تمام کتاب‌‌های استاد خوانده شود تا نظام فکری ایشان را بفهمیم و کمی بتوانیم حرف‌های ایشان را درک کنیم ...

اما چه کنم که کتاب‌های ایشان خیلی گرون هستش ... خدایی نمی‌دونم ناشرش روچه حساب این‌قدر گرون‌ش می‌کنه ... یعنی می‌خواد هر کسی نخونه

پاسخ :
راست میگی هم فهم نظام فکری ش لازمه
هم اینکه واقعا گرونن کتاباش :))

آقـای چـشــمـ بـه‌راه
۲۷ آذر ۹۶، ۲۰:۴۰
برای فهم حرف استاد باید سخن‌شون رو توی مجموع کتاب‌هاشون دید .

این روش علمی که می‌گن فک کنم منظورش بادیده تفکر و عقل نگاه کردن به دین هستش چون روش علمی را با ابژکتیو کنار هم آورده و ابژکتیو هم انگار معناش نقد هست و یعنی بادیده نقد اگر به دین نگاه کنی ....

اما با این تیکه آخر جمله خیلی حال کردم :

البته که دین شناسی غیر از دینداری است و خلط و اشتباه میان این دو، مایه پریشانی و اضطراب در فکر و عمل می‌شود.

پاسخ :
پیش نیاز این فیش
هم فهم نظام فکری داوری است
هم تاریخ فلسفه غرب :) بعد از دکارت

ناشناس
۲۸ آذر ۹۶، ۱۹:۲۰
یعنی دارید میگید دین رو نمیشه از درون دین شناخت؟ یعنی یا باید دیندار باشید بدون شناخت، یا دین شناس باشید بدون تعهد به دین؟

یعنی مثل ماهی و دریا. یا زنده در آب. یا مرده در خشکی. یعنی دارن میگن ماهی تا وقتی تو دریاست، دریا رو نمیشناسه، چون چیزی به غیر از دریا رو درک نکرده؟ تا با درک تفاوت دریا و غیر دریا، دریا رو بشناسه؟ به عبارتی تعرف الاشیا باضدادها.

اینکه دینداری با دین شناسی فرق میکنه قابل قبوله. اما اینکه با هم قابل جمع نباشند، قابل قبول نیست برام.

یاد اون جمله افتادم که میفرماید: اهل خانه به آنچه که در خانه هست آگاه ترند.

شاید بخشی از شناخت نسبت به هر چیزی، از خارج از اون چیز، به دست بیاد، ولی همهء شناخت نمی تونه اینطوری باشه.

پاسخ :
جملات اولی خطاب به منه بعدیاش به مولف/
ناشناس در وسط کار روی خود را به سمت داوری می چرخاند :)

+ دوستان! بحث بر سر اصالت علم است که در «اصالت موضوع محسوس» ریشه دارد. علم مورد اشاره یعنی حسگرایی و تجربه گرایی محض

منتظر اتفاقات خوب (حورا)
۲۹ آذر ۹۶، ۰۸:۳۱
سوالی که برای دوستان هم پیش اومد همین بود که آدم همیشه دنبال حکمت کارهایی باید انجام بده هست و دونستنش هم لذت بخشه!

استاد می گفتند آدم معتقد با ۴ دلیل علمی خودشو گول نمیزنه! چرا که اگه پس فردا این نظریه های علمی به هردلیلی عوض شد، اعتقادات ما هم زیر سوال بره! البته در نهایت به خاطر ضیق وقت، بحث بی نتیجه موند!

من تا حدودی متوجه منظور استاد شدم، مثلا اینکه می گیم مشروب الکلی برای کبد مضره و برای همین هم هست که تو اسلام مشروبات الکلی حرام هستند. حالا اگه داخل مشروب چیزی بریزند که این ضرر رو خنثی کنه، حکم بر حلال بودن مشروب که نمیشه داد!

پاسخ :
ممنون که توضیح دادین :)

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.