ساختار و کارکردهای سازمان وکالت در عصر امام هادی
حکومت بنی‌عباس با تکیه بر خویشاوندی با پیغمبر و ولایتعهدی امام رضا علیه‌السلام به دنبال کسب مشروعیت برای خود بود و پس از آنکه موفق نشد از این دو طریق مشروعیت خود را توجیه کند به حکومتی خونریز و مستبد بدل شد و مشروعیت خود را به شمشیر تکیه داد. مخالفان و رقیبان از علوی و غیر علوی سرکوب و زندان شدند و حتی امامان شیعه در یک شهرک نظامی در سامرا محصور شدند.
در این فضای مخوف عباسی، ائمه از طریق سازمان وکالت که شبکه ای هماهنگ متشکل از پیروان نزدیک و وفادار آنان بود به صورت کاملا سری از موجودیت مکتب تشیع محافظت کردند. امام هادی(ع) شیعه را از درگیریهای بی‌نتیجه نهی کرد. برخی از شیعیان با هدایت و اذن امام، در مناصب حکومتی نفوذ کردند تا بتوانند در مواقع لازم از آلام و مشکلات شیعه بکاهند.
نمایندگان امام برای هر منطقه شیعه‌نشین توسط شخص امام مشخص می‌شد و مکاتبات همه این وکلا از طریق عثمان بن سعید عمری به امام مرتبط می رسید: امام حسن عسگری(ع) در نامه ای خطاب به اسحاق بن اسماعیل نیشابوری، به وکیل کل و خزانه دارکل خود عثمان بن سعید اشاره میکند که امانات شیعیان را که از سرتاسر بلاد اسلامی ارسال می‌شود در مشک مخصوص روغن قرار می‌دهد و به امام می‌رساند. روغن فروشی عثمان، وسیله ای برای مخفی نگاه داشتن کارهایش بود.
طبق بررسی نامه‌های امام هادی (ع)
چهار نماینده اصلی برای نواحی مختلف جهان اسلام (بغداد- کوفه- بصره واهواز- قم-
مکه- مصر) وجود داشته است که نام علی بن مهزیار و عبدالعظیم حسنی نیز در آنها دیده می شود. |link|
چند مقاله مرتبط:
بررسی تطبیقی سازمان دعوت عباسیان و سازمان وکالت امامیه (مراحل شکل‌گیری و عوامل پیدایش)
نمایندگان ائمه: در ایران از عصر امام‌صادق(ع) تا پایان غیبت صغرى
